Babilonische spraakverwarring – binnen dezelfde taal

Dan heb ik bijvoorbeeld weer eens een leuke nieuwe uitdrukking opgepikt, bijvoorbeeld: ‘Loco como una cabra’ (hij is zo gek als een geit) of ‘aburrirse como un hongo’ (zich vervelen als een champignon) – en probeer ik die uit, word ik weer geconfronteerd met een lege of vaag-verbaasde blik. Blijkt die uitdrukking niet te bestaan in het land waar mijn gesprekspartner vandaan komt! En dan komt er vaak ook nog eens bij dat mensen denken dat ik de Spaanse taal niet goed genoeg beheers, een fout maak of een Nederlandse uitdrukking naar het Spaans heb vertaald. Daar sta je dan met je nieuwe aanwinst.

Gelukkig ben ik niet de enige. Ook de Latinos en Spanjaarden brengen zichzelf regelmatig in de problemen, nog afgezien van het oneindige debat over wat nu de correcte grammatica is (volgorde van woorden, het toepassen van een lijdend voorwerp als het voorwerp zelf ook genoemd wordt, zijn maar twee voorbeelden die me nu te binnen schieten).

Een mooi voorbeeld is de Colombiaanse afnemer die zijn Argentijnse toeleverancier e-mailt met de vraag om de order te annuleren en zo snel mogelijk de details en bevestiging te e-mailen. Ondanks dat de Argentijn verbaasd was, deed hij wat hem gevraagd werd – belde de fabriek om de order te annuleren, maakte alle documenten in orde en e-mailde de Colombiaanse klant de bevestiging van de annulering.

Binnen 5 belde de Colombiaan op hoge poten en helemaal gestrest op – wat was er aan de hand???

De Colombiaanse cultuur wordt gekenmerkt door extreem beleefd en voorzichtig taalgebruik en indirecte communicatie. Dit wordt als professioneel en beleefd gezien. In plaats van te praten over ‘geld’ en ‘betalen’, verwijst de Colombiaan liever naar het ‘annuleren’…..van de openstaande rekening! Nou, dit werd door de veel directer (relatief gezien uiteraard, het is niets vergeleken bij Nederlanders) communicerende Argentijn echt niet begrepen, hoor!

Een basisregel van effectieve communicatie is dat het altijd een goed idee is om te controleren of je een boodschap wel goed begrepen hebt, door het – liefst in je eigen woorden! – terug te koppelen naar de zender. Als de Argentijn de Colombiaan gevraagd had of hij echt bedoelde dat de bestelde goederen niet meer geleverd hoefden te worden (niet het woord ‘annuleren’ herhalen dus), dan was de hele heisa voorkomen.

Het probleem hierbij is dat men alles wat ‘normaal’ en ‘gewoon’ is niet in twijfel trekt. Waarom zou een Argentijn twijfelen aan het woord ‘annuleren’?  Dat is toch een normaal woord wat maar voor één concept gebruikt wordt? Toch?