Culturele verschillen: Masculiniteit vs Femininiteit

Dit cultuurverschil, gemeten en beschreven door Hofstede, gaat over hoe mensen tegenover werk en tegenover rolverdeling staan.  

Dit cultureel aspect bepaalt in hoeverre mannen emoties en gevoelens mogen tonen en in hoeverre vrouwen assertief gedrag mogen vertonen. Het antwoord op die vraag heeft weer gevolgen voor de manier waarop er zaken wordt gedaan.

Werk je om te leven, of leef je om te werken?

Hofstede heeft geen correlatie tussen masculiniteit-femininiteit en economisch niveau gevonden. Er is dus geen verschil tussen rijkere en armere landen; masculiniteit en de tegenpool femininiteit komen dus in alle werelddelen voor.

De termen ‘masculiniteit’ en ‘femininiteit’ betekenen dus niet precies ‘mannelijk’ en ‘vrouwelijk’. De betekenis is subtieler. Met Masculiniteit als culturele dimensie wordt bedoeld dat de culturele groep duidelijk verschillende maatschappelijke rollen aan mannen en vrouwen toebedeeld. Femininiteit als culturele dimensie betekent geen grote/strenge scheiding tussen mannenrollen en vrouwenrollen. Vaak wordt gedacht dat in een feminiene cultuur zoals Nederland mannen zich vrouwelijk zouden gedragen. Dat is nadrukkelijk niet zo. Het is alleen niet sociaal ‘verboden’ voor een man om een vrouwelijk beroep te kiezen, of een luier te verschonen, of emotioneel te worden van een film. 

Hofstede heeft onderzoek gedaan naar deze verschillen, en heeft gevonden dat vrouwen de interviewvragen over het uiten van gevoelens en het belang van welzijn gemiddeld genomen hetzelfde beantwoorden, terwijl er grote verschillen te zien zijn hoe mannen uit verschillende culturen deze vragen beantwoorden. De mannen bepalen dus het niveau van masculiniteit in de cultuur!

Nederland behoort samen met de Scandinavische landen tot de meest feminiene landen ter wereld, maar ook Spanje en veel Latijns-Amerikaanse landen scoren niet bepaald hoog.

Daar gaat onze perceptie van de machoman! Voorbeelden van zeer masculiene landen zijn de Verenigde Staten, Japan, Engeland, Ierland, Itali?, Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland.

In feminiene landen, waar zoals gezegd Nederland toe behoort, werken mensen om te kunnen leven. Welzijn en relaties zijn belangrijk voor mannen en vrouwen, mensen zijn over het algemeen bescheiden en onderschatten hun eigen werk. Leidinggevenden moeten intuïtief werken en consensus bereiken.

In een masculiene cultuur leven mensen om te werken. Successen behalen, prestaties, geld en erkenning zijn belangrijke doelen. Het bereiken van succes in het werk geeft persoonlijke voldoening, aanzien en macht. De beste student is de norm; de meest getalenteerden worden gestimuleerd, de zwakkeren moeten op eigen kracht proberen bij te blijven. Mensen hebben de neiging om hun eigen werk te overschatten, en leidinggevenden horen besluitvaardig en agressief te werk te gaan.

In de meeste zeer masculiene landen is er een stricte rolverdeling tussen mannen en vrouwen, waar mannen werken en vrouwen zich bezighouden met de zorg voor het gezin en de familie. Dit hangt overigens wel sterk af van het niveau van economische ontwikkeling van het land.

Zakelijk gezien zijn er twee belangrijke uitdrukkingen van een masculiene samenleving; ten eerste zijn er de landen waar dit aspect zich uitdrukt in sterk verschillende rollen voor mannen en vrouwen. In deze landen zullen minder vrouwen aan het arbeidsproces deelnemen en voor zover zij dit doen, zij ‘traditionele’ beroepen bekleden.

Dit ziet men bijvoorbeeld in Japan, Mexico en China. Ook zijn er landen waar de arbeidsparticipatie van vrouwen erg hoog is en waar vrouwen (sociaal gezien) vrij zijn alle mogelijke functies te bekleden, maar waar de realiteit is dat vrouwen dat alleen kunnen doen zolang zij de zogenaamde ‘mannelijke’ rol aannemen, dit wil zeggen dat zij de boven beschreven werkethiek en prioriteiten moeten volgen. Dit kunt u zien in landen als Duitsland, Oostenrijk, Engeland en de Verenigde Staten.

De voordelen van zakendoen in een feminiene of masculiene cultuur zijn sterk afhankelijk van uw eigen normen en waarden en het doel van de zakelijke contacten.

Veel mensen vinden het prettig om zaken te doen met mensen uit een masculiene cultuur omdat zij hardwerkend zijn, doelgericht, succes willen hebben en besluitvaardig (dus snel) zijn. Anderen geven de voorkeur aan de meer sensitieve en relatiegerichte feminiene culturen waar ook tijd is voor de mens achter de deal.

Ook binnen een team hebben beide culturen hun voor- en nadelen. Veel zal afhangen van het soort werk dat u en uw medewerkers uitvoeren. Verkopende beroepen zijn uitermate geschikt voor de meer masculiene karakters, terwijl teamwork vaak lekkerder loopt bij de ‘feminienen’ onder ons. Er is onderzoek gepleegd naar de relatie tussen leeftijd en masculiniteit. Als mensen ouder worden nemen hun feminiene waarden toe.

Dit komt waarschijnlijk doordat mensen, en speciaal mannen, op een gegeven moment een leeftijd bereiken waarin ze hun maatschappelijk succes en status al bereikt hebben – of tenminste bereikt hebben wat er te bereiken viel – en zich kunnen richten op andere zaken in het leven. Oudere mannen en vrouwen zijn daarom vaak beter geschikt voor coachende en leidinggevende rollen dan jongeren. Voor het begeleiden van technische processen functioneren jongeren dan weer beter.