De Gevaren van non-verbale communicatie
Bij het werken in een internationale omgeving is een van de eerste praktische uitdagingen die je tegenkomt de taalbarrière. Het is onvermijdelijk dat er variatie is in taalvaardigheden, uitspraak en kennis van idiomen tussen internationale collega’s, klanten en zakenpartners.
Variatie in taalniveau is echter een zeer merkbaar verschil, waar mensen zich vaak bewust van zijn en er dan ook rekening mee (kunnen) houden.
Een minder voor de hand liggende maar even belangrijke factor is non-verbale communicatie. Er bestaan aanzienlijke verschillen in betekenis die worden toegeschreven aan non-verbale signalen, die vaak worden genegeerd vanwege hun onduidelijkheid – en dat kan dan weer leiden tot verwarring en chaos.
Neem bijvoorbeeld het veelgebruikte handgebaar dat hierboven is afgebeeld.
Wat betekent het voor jou? Zou je het op een internationale conferentie gebruiken om een zakelijk contact aan de andere kant van de receptie te signaleren? Ja?
Zou het je in de problemen brengen?
Mogelijk.
In de meeste Engelssprekende landen en Noord-Europese landen heeft het gebaar de betekenis van oké, wat impliceert dat alles goed is of dat men ermee eens is.
In Japan staat het gebaar voor geld in de breedste zin van het woord. Het kan ook worden gebruikt om steekpenningen aan te duiden of het begin van onderhandelingen te markeren.
In veel mediterrane landen en delen van Latijns-Amerika verwijst de vorm naar de anus, waardoor het gebaar aanstootgevend is, vaak met seksuele connotaties.
Gezien deze variatie in betekenis, zou u er nog steeds voor kiezen om het “oké-gebaar” te maken in een volle zaal met internationale mensen?
In internationale settings is het praktisch onmogelijk om nooit een statement te maken, voorbeeld te geven, gebaar of symbool te gebruiken dat mogelijk iemand beledigt of verbaast. Er bestaat zo’n breed scala aan betekenissen die aan gezichtsuitdrukkingen, lichaamshouding en gebaren worden toegeschreven, dat ze misschien beter vermeden kunnen worden.
Naast bovenstaande betekenissen, leverde een beetje zoeken op internet me ook de volgende betekenissen op:
- Macedoniërs gebruiken het om hun benarde situatie voor een verenigd Macedonië te symboliseren
- In Frankrijk symboliseert het gebaar nul, of ‘niets waard’ (maar dit verandert snel omdat de veelgebruikte Noordelijke en Anglo-positieve betekenis steeds meer wordt erkend)
- Recentelijk wordt het gebaar ook geassocieerd met blanke suprematie-actiegroepen.
Echter zou het helemaal opgeven van het gebruik van handgebaren, betekenen dat je de mogelijkheid zou opgeven om snel iets te communiceren met iemand die zich niet binnen gehoorsafstand bevindt en dat is dan ook weer niet handig.
Geraadpleegde bronnen:
- BBC (2019) OK hand sign added to list of hate symbols. Consulted from: https://www.bbc.com/news/newsbeat-49837898
- Morris, D. (2002) Peoplewatching; The Desmond Morris guide to Body Language. UK: Vintage