Cultuurverschillen tussen Nederland en Belgie

Belgie is sowieso in vele opzichten een interessant land, omdat het eigenlijk bestaat uit 3 verschillende gebieden, elk met hun eigen taal en cultuur  (je zou ook een argument kunnen maken voor zelfs 4 gebieden, als de Brusselse enclave als apart cultureel gebied wordt gezien). Gelukkig wordt dit door veel onderzoekers naar cultuurverschillen onderkend, waardoor vaak in ieder geval Wallonie en Vlaanderen apart in de resultaten verschijnen.

Vooral op school en in het zakenleven zijn de cultuurverschillen opvallend. Mensen die in beide landen naar de middelbare school zijn geweest, vertellen dat hen vooral opviel dat Belgische  leerlingen minder in discussie gaan met de docenten. De nadruk ligt meer op het pure onderwijzen; de docent legt de stof uit aan de leerlingen. In Nederland heeft er de laatste jaren een sterke verschuiving plaatsgevonden richting individualisering en initiatief nemen van de leerling. Dit uit zich onder anderen in een sfeer waarin de leerlingen niet automatisch de informatie van de docent voor waarheid aannemen, maar dat ze zelf op zoek moeten gaan naar het antwoord op vragen.

Ook hebben de meeste Belgische middelbare scholen meer kledingvoorschriften en regels ten aanzien van het uiterlijk van leerlingen; bepaalde kledingstukken, te onthullende kleding, opzichtig gebruik van make up en felgekleurde haren zijn vaak aan regels onderhevig. In Nederland is dit ook zo, maar in veel mindere mate. Belgische leerlingen die in Nederland naar een middelbare school gingen, verbaasden zich dat leerlingen met punk rock kleding en accessoires, en dames met knalroze haren in de les werden toegelaten.

De cultuur en regels van de middelbare school vormt leerlingen, en beïnvloedt hoe zij later in een professionele omgeving reageren. Daarom is het ook zo moeilijk om oorzaak-gevolg relaties aan te wijzen in culturen. Vraagt de maatschappij meer initiatief van Nederlanders, en is daarom de leerstijl op de middelbare school daar op aangepast, of worden jonge mensen op een bepaalde manier opgevoed, waardoor zij meer zelfstandig (soms opstandig) in hun werk optreden?

Managers in Nederland vinden het vaak heerlijk om in Belgie te werken, omdat daar niet uitgebreid over elke kleine beslissing vergaderd hoeft te worden, en ook niet elke stap van de leidinggevende luidkeels in twijfel wordt getrokken door hun medewerkers. Iemand verzuchtte ooit: ‘Uiteraard is elke mening waardevol, maar soms wil ik gewoon mijn werk kunnen doen!’

Aan de andere kant, kan een open discussie die verschillende hiërarchische lagen overspant ook tot nieuwe, frisse, en betere inzichten leiden. Dit vindt de Belgische manager in Nederland dan weer heel prettig, hij heeft het gevoel dat Nederlandse medewerkers meer durven zeggen en minder bang zijn dat hun opmerking ofwel niet slim is, ofwel tegen de mening van de baas ingaat, en ‘dat leidt soms tot goede nieuwe inzichten’.