Culturele verschillen: Machtsafstand

Uit het onderzoek van Hofstede blijkt dat mensen mèt macht absoluut geen moeite hebben met het accepteren van de werkelijkheid dat er nu eenmaal mensen zijn met meer invloed, privileges en mogelijkheden. Er zat weinig verschil in antwoorden tussen de verschillende culturen, dus daar konden de onderzoekers naar culturele verschillen geen conclusies uit trekken. Maar er bleek dus wel een statistisch significant verschil tussen culturen te bestaan onder diegenen die geen invloedrijke posities bekleden.  

Het interessante aan dit cultuurverschil is dat in hoge machtafstandsculturen ook de laaggeplaatsten, de machtelozen, de armen, dit wenselijk vinden! 

Hoge machtafstand komt vaker voor
in economisch zwakkere landen waar een groot verschil bestaat tussen arm en rijk, en waar vaak een paar zeer invloedrijke families de economische, politieke en militaire macht in handen hebben. Veel Afrikaanse, Aziatische en Latijnsamerikaanse landen kennen een grote machtsafstand.

Mensen uit rijkere landen zoals Europa, de VS en Australie zijn normaal gesproken van mening dat in principe alle posities voor alle mensen openstaan. Wij erkennen wel dat er machtsverschillen bestaan, maar alleen omdat dat voor de organizatie van een land of bedrijf nu eenmaal het meest praktisch is. Wij vinden ook dat macht op een bepaalde positie niet betekent dat die persoon het daarom ook voor het zeggen heeft op andere aspecten van het leven.

Wat betekent dit voor internationale contacten?

Nederland is een land met een zeer kleine machtsafstand. Op het werk verwachten wij dat alle werknemers bij beslissingen betrokken worden als dit invloed heeft op hun dagelijks werk. Als leidinggevende behoren we diplomatiek en democratisch te werk te gaan. U gebruikt uw positie niet buiten de werksfeer (als u toevallig leidinggevende bent, betekent dat niet dat u ook het lokale voetbalteam coached. Misschien is iemand anders daar beter geschikt voor).

Een cultuur met een grote machtsafstand werkt anders. 

Daar is ongelijkheid tussen mensen gewenst en een uitdrukking van een natuurlijke staat van de zaken. Managers en leidinggevenden vertrouwen op hún leidinggevenden en op regels. Een goede baas gedraagt zich als een ‘goede vader’, dat wil zeggen dat de baas de werknemers vertelt hoe zij hun werk moeten doen. Een goede baas heeft geen feedback of nieuwe ideeën nodig – het is zijn taak om alle antwoorden te hebben. Zij dragen dan natuurlijk ook alle verantwoordelijkheid voor hoe de zaken lopen!

Verder, omdat macht dus niet beperkt is tot een functie, hebben leidinggevenden invloed op hun werknemers in alle aspecten van het leven. Het is dus volkomen normaal om als leiddinggevende jouw werknemers te helpen en adviseren over privé-zaken. Uw werknemers verwachten ook dat u klaarstaat met advies en hulp. Tegelijkertijd kan jij ook ten alle tijden (ook buiten werktijd dus) hulp inroepen voor werk-gerelateerde en niet-gerelateerde diensten. Zeer handig als je huis geschilderd moet worden bijvoorbeeld!

“Omdat macht dus aan een persoon kleeft
en niet zozeer aan een functie,
zijn privileges en statussymbolen erg populair.
Deze helpen namelijk om aan iedereen duidelijk te maken
wat iemand zijn positie in het leven is.”

Als u zaken doet met een cultuur die hoge machtsafstand kent, dan is het dus erg belangrijk om deze statussymbolen te erkennen en er zelf in zekere mate aan mee te doen. Als u bijvoorbeeld serieus genomen wilt worden door uw zakenpartner, dan zal hij de indruk moeten krijgen dat je een vergelijkbare sociale status heeft als hij.

Voldoe aan de verwachtingen

Zorg ervoor dat je netjes en formeel gekleed gaat; dat je een gepast vervoersmiddel gebruikt (dus geen openbaar vervoer als je zakenpartner een auto met ecoires (aktentas, horloge, portemonnee) allemaal passen bij je status. Verwischauffeur heeft); dat je visitekaartje een indrukwekkende titel heeft; en dat je asssel machtsafstand niet met gebrek aan respect! Het hebben van macht en privileges komt met evenzoveel verantwoordelijkheden. Onbeleefd of respectloos omgaan met medewerkers is juist een teken van gebrek aan klasse.

Duidelijk leiderschap

Heb je medewerkers die uit een hoge-machtsafstandscultuur komen, dan kunnen er misverstanden ontstaan op het gebied van instructies en feedback. Als u niet duidelijk aangeeft wat de medewerker moet doen dan kan de medewerkers erg onzeker worden. Hij kan ook de indruk krijgen dat jij je werk niet goed doet (als meerdere moet je namelijk alle antwoorden hebben). Hetzelfde geldt voor het krijgen van feedback en ideeën.

De medewerker heeft echt wel een mening en ideeën, maar kan vinden dat het niet passend is om deze naar jou toe te uiten. 

Als je de indruk krijgt dat dit aan de hand zou kunnen zijn, kan het de moeite waard zijn om in een gesprek met de medewerker rustig en duidelijk uit te leggen hoe er binnen jullie bedrijf samengewerkt wordt en dat het erg belangrijk en gewenst is dat verbeterideeën geuit worden. Je zou het de medewerker in het begin makkelijker kunnen maken door bijvoorbeeld ideeën (anoniem) op te laten schrijven of via een senior medewerker te laten doorgeven.